این مقاله به بررسی موضوع یقین و مراتب آن در آیات و روایات می پردازد به این ضرورت که نخستين گام جهت اخلاق پژوهي، شناخت مفاهيم و واژه‌هاي اخلاقي است. از اساسي‌ترين مفاهيم اخلاقي در قرآن و روايات، مفهوم «يقين» است و ازآن جایی که انسان همواره در مقام شهود وحضور در پیشگاه خداوند است لازم است که یقین ومراتب آن را بشناسد تا بهتر وبیشتر بتواند با خداوند سبحان رابطه برقرار کند .

     در اين مقاله، ابتدا، با شناخت مفهوم يقين در لغت و قرآن و روایات، پرده از معناي آن برداشته و ثابت کرده كه يقين، علم ثابت و استواري است كه هيچ­گونه شك، ترديد و شائبه‌اي در آن راه ندارد. يقين، مشكِّك (ذو ‌مراتب) بوده و در سه مرتبه‌ي علم­اليقين، عين­اليقين و حق­اليقين در قالب بالاترين شكل ايمان به خدا نمود مي‌يابد.

     شك، نقيض يقين است و حالت تساوي ميان دو امر را دارد. مفاهيم مرادف و مرتبط با يقين و شك در جهت شناخت معناي دقيق آن و حوزه‌ي معنايي آن دو بسيار راهگشاست كه در اين موجز بدان توجّه شده است.

 واژه­های كليدی :یقین، شکّ، علم، ریب، ظنّ.